Als iéts HartbrugReizen uniek maakt, zijn het wel de medische reisbegeleiders. Ze geven hartpatiënten de moed om op vakantie te gaan. Mocht er iets gebeuren, dan is er direct hulp bij de hand. Dat geeft zo’n rust. Maar wie zijn die medische begeleiders en hoe kwamen ze bij HartbrugReizen terecht? Marja, Maria, Tiny en Hilde vertellen hun verhaal. Marja de Klein Marja (58) is al vijf keer met HartbrugReizen mee geweest. “Tja, het is wel totaal anders dan mijn dagelijkse werk. Ik ben CCU-verpleegkundige in het Laurentius Ziekenhuis in Roermond. Ik sta dus op de hartbewakingsafdeling. Ik ben heel toevallig bij HartbrugReizen terechtgekomen. De kinderen zijn groter, dus heb ik meer tijd voor mezelf en een van mijn hobby’s is reizen. Op een dag kwam ik langs het kantoor van HartbrugReizen. Ik ben gewoon gaan vragen of ze een medisch reisbegeleider nodig hadden. Ik vond het begeleiden direct heel leuk. Onze reizigers zijn blij dat ze nog op vakantie kunnen en durven met een stukje extra begeleiding. Dat is waarvoor ik het doe. Het voelt voor mensen vertrouwd dat er een verpleegkundige meegaat, mocht er iets gebeuren. Het is heel dankbaar werk en ik vind het geweldig om te zien hoe reizigers genieten van hun vakantie. Gelukkig gaat het vaak goed, maar als het nodig is, ben ik blij dat ik de mensen kan helpen met mijn medische kennis. Mocht er iets ernstigers aan de hand zijn, begeleiden we reizigers ook naar bijvoorbeeld het ziekenhuis. De sfeer is altijd gemoedelijk. Bij HartbrugReizen krijgt iedereen persoonlijke aandacht en dat is ook wat de organisatie speciaal maakt. Ik herinner me een heel mooi moment van mijn eerste reis: we hadden een dansavond en op het laatst stond letterlijk iedereen op de dansvloer als een grote familie, ook degenen die minder goed ter been waren. Echt fantastisch!” Maria van Elk Maria (67) is duidelijk: “Ik voelde me meteen thuis. Ik ging tot nu toe twee keer met HartbrugReizen mee. Het gaat er onderweg zo gemoedelijk aan toe. Veel reisdeelnemers kennen elkaar al van eerdere reizen, maar de eenling wordt ook direct opgenomen. Tegelijkertijd trekt iedereen zijn eigen plan en voelt zich er lekker bij. De een is de hele dag graag bij anderen, de ander met zijn tweetjes of op zichzelf. Het kan allemaal, er is ruimte voor. Mensen helpen elkaar ook. Veel mensen hebben te kampen met iets van gezondheidsproblemen, maar bijna niemand heeft het erover.” “Bij aanvang van de reis maakt de medisch begeleider altijd even een kennismakingsrondje door de bus. Een lijst met de belangrijkste medische gegevens hebben we al, maar ik laat mensen uit zichzelf vertellen wat ze nog extra kwijt willen. Als verpleegkundige – ik werkte tot mijn pensioen in het Radboud Ziekenhuis in Nijmegen – kan ik goed inschatten of iemand er relaxed bij zit of niet. Een klopje op de rug is vaak al steun genoeg. Ik voel dat ik zo ook echt nog iets kan betekenen voor de maatschappij. Natuurlijk ben ik een gastvrouw met meer dan gemiddelde verantwoordelijkheid, maar voor mij voelt het vaak ook als vakantie. Op de Moezelreis waren we op weg naar Trier en toen had het gezelschap het er onderling over waar daar een goede Konditorei is om een lekker taartje te kunnen gaan eten. Mensen genieten zo!” Tiny Claessens Tiny (74) weet het nog goed: “Precies op mijn verjaardag, in april 2014, vertrok ik voor het eerst met HartbrugReizen. Sindsdien zat ik overal, van Zuid-Engeland tot de Côte d’Azur. Ik had nooit voorkeur, omdat ik toch vooral met de mensen bezig was, om het hen zoveel mogelijk naar de zin te maken. Ging er iets mis, dan kon ik helpen. Ik ben verpleegkundige A en B, dus een allrounder. Hoe reizigers reageren, is bijzonder. Iedereen is dankbaar dat je er voor ze bent. Het werk is ontzettend leuk, maar het is door omstandigheden nu te zwaar voor me. Onlangs had ik mijn afscheidsetentje van HartbrugReizen.” Hilde Bour-Houben Hilde (77) is er duidelijk over: "Bij HartbrugReizen heerst echt een groepsgevoel en een grote saamhorigheid. Alles is ook tot in de puntjes verzorgd. Da's uniek." Sinds 2014 zat ze regelmatig als medisch reisbegeleider in de bus. "Ik had een allround verpleegkundige carrière achter de rug. Het draait bij HartbrugReizen écht om mensen, dat spreekt me aan. De begeleiders staan altijd klaar voor ze, mocht er iets zijn. Ze zijn écht op vakantie. Bij velen blijft het daarom niet bij één reis. De recordhoudster ging maar liefst 69 keer mee. Ze rende altijd voorop. Helaas is ze inmiddels overleden." "Mijn laatste mooie HartbrugReis maakte ik dit jaar, naar Groningen. Onlangs heb ik samen met Tiny een fijn afscheid van HartbrugReizen gehad." Wij zijn ontzettend blij met deze 4 toppers en waarderen het enorm dat zij dit prachtige werk op vrijwillige basis hebben gedaan en doen. Bedankt dames! Benieuwd naar een sfeerimpressie van onze mooie HartbrugReizen? Bekijk dan de docu! https://www.youtube.com/watch?v=GueAn_rA424&t Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

In het verleden kende Nederland diverse renbanen waar paardenraces werden gehouden en waar menigeen een gokje waagde bij het raden van de aankomst van de paarden. Je kon ook gokken op de volgorde van aankomst van de eerste drie paarden, het zogenaamde supertrio. De uitkering was vaak hoog als je dat raadde. De Hartbrug heeft ook een supertrio. Je hoeft geen inleggeld te betalen, je hoeft geen keuzes te maken wie 1, 2 of 3 wordt en de uitbetaling is telkens een warm bad, aandacht, liefde, zorg, betrokkenheid, kortom een heel positief scala van menselijkheid. Op alfabetische volgorde vormen deze 3 ons supertrio: - Marja de Klein, maar groots in daden. Opgewekt, behulpzaam, alert, medisch 40 jaar ervaring - Marly van Overveld, reislei(ij)der, vraagbaak, organisator, overal te horen (de echo in Zwitserland houdt nu nog niet op), behulpzaam, heeft oren die alles horen, betrokken - Yvon Niessen, onze eigen Max Verstappen, gefocuste chauffeur, bus netjes op orde, vertelt veel weetjes onderweg, anticipeert op files, niets is haar te beroerd om te doen voor de gast/passagier. Ook op de reis naar het meer van Génève of zoals de Fransen zeggen het Lac Leman, in Zwitserland, hebben we het bovenstaande ervaren. Na vertrek uit Roermond kregen we bij de eerste stop de lekkerste verse vlaaien uit Limburg en het feest kon beginnen. Zowel op heen- als thuisreis was er een overnachting in Duitsland. De uitstapjes in Zwitserland waren allen heel divers. We bezochten Montreux, wereldberoemd om haar festival en de Gouden Rozen die daar te winnen zijn c.q. waren. 43 jaar lang konden televisieprogramma’s meedingen naar een roos voor "het belonen van originaliteit, kwaliteit en creativiteit in amusementsprogramma's en het bevorderen van uitmuntendheid in televisie en nieuwe media". Nederland won ondermeer met TV Masqué van Ralph Inbar en Taxi van Maarten Spanjer. Montreux is bekend om haar fleurigheid, letterlijk en figuurlijk, in het openbaar groen. En uiteraard ligt de stad aan het meer van Génève. We bezochten Gstaad en maakten daar vandaan een treinreis naar Montreux. In Gstaad zijn diverse films opgenomen waarvan de bekendste wel “the Return of the Pink panter“ is. Het heuvelachtige Lausanne bracht ons veel informatie over het Internationale Olympische Comité, dat in deze stad is gehuisvest. Overal zijn er kenmerken en complexen te zien die daar aan herinneren. De oude binnenstad ligt hoger en vormt een uitdaging voor de wat oudere deelnemer. Op zondag werd de chocoladefabriek van Cailler bezocht. Helaas is de zondag geen werkdag, we konden de fabriek niet in werking zien. Toch was er voor de geïnteresseerde toerist veel te bewonderen en te proeven. In de winkel kon men enorme keuzes maken uit een groot aanbod van de producten van Cailler. Daarna gingen we in Gruyère naar een kaasmakerij van de gelijknamig kaassoort Gruyère. We konden wat stukjes proeven, zagen ook hier helaas geen fabriek actief aan het werk, maar het proeven (en kopen) maakte veel goed. In Blonay maakten we een treinreis met de tandradbaan naar Les Pleiades, waar vandaan men kon genieten van het uitzicht over het meer van Génève. Ook regelde het supertrio een boottocht over het meer van Génève. Schitterend weer, 1e klas dek, windje erbij en mooie vergezichten. Het werd tijd om naar huis te gaan. Maar op de eerste terugreis dag bezochten we nog Luzern met haar wereldberoemde Kapellbrücke en het Vierwoudstrekenmeer. Het weer was ons ook gunstig gezind en dat zorgt uiteraard er voor dat de uitstapjes automatisch in een zonnig humeur beginnen. Het was weer een fijne ervaring met de Hartbrug mensen. Carla en Che Chow Li

Op 20 oktober presenteerde HartbrugReizen haar nieuwe reisprogramma voor 2023. Velen kregen een uitnodiging en na inschrijving werd men in de loop van de ochtend in Roermond verwacht. Marly van Overveld liet ons weten dat HartbrugReizen de organisatie van de reizen weer in eigen hand heeft genomen. Er ging een zucht van opluchting door de zaal. Voorlopig zijn er 5 reizen ingepland. HartbrugReizen bestaat in 2023 35 jaar en Marly beloofde dat er nog een aantal verrassende reizen in voorbereiding zijn. Kortom, alle (niet) hartpatiënten, donateurs en begeleiders kunnen weer rekenen op de ouderwetse kwaliteit van de door Hartbrug georganiseerde reizen. Tijdens de presentatie werd koffie met (grote stukken) vlaai geserveerd en daarna liepen we een stukje door Roermond naar de kade aan de Maas, waar een rondvaartboot lag. Ruim twee uur kregen we een mooie boottocht met lekkere broodjes aangeboden. Het weer was eerst wat nattig maar dat werd allengs beter. Daarna hadden we de tijd om Roermond onveilig te maken, alvorens we werden verwacht voor een heerlijke maaltijd: zoervleis met frites en salade. Voor velen was dit de eerste keer dat men dit typische Limburgse gerecht at. De drankjes bij het eten waren voor eigen rekening, maar dat mocht de pret niet drukken. Velen stopten ook nog vrijwillig een extra bijdrage in de collectebus bij de uitgang. Al met al was het een gezellige dag, goed georganiseerd, ontmoetten we weer “oude” bekenden en hadden we weer dat “familie” gevoel zoals dat gewoon is bij HartbrugReizen. Voor de liefhebbers die zoervleis willen maken deel ik een recept hiervan. Eet smakelijk! Che Chow Li

In 1970 werd de Nederlandse Hartpatiënten Vereniging (nu Hartpatiënten Nederland) opgericht en startte de wereldbekende luchtbruggen voor hartpatiënten. Op die manier redden onze hartreizen duizenden levens! In de jaren die daarop volgden bleek dat hartpatiënten vaak niet meer op vakantie durfden te gaan en kwamen vaak in een isolement terecht. Daarom werd in 1988 HartbrugReizen gestart. Tijdens deze reizen leerden mensen grenzen te verleggen. Onze reizen werden bijzonder gewaardeerd. Niet alleen door hartpatiënten, maar ook door mensen die zich minder ‘zeker’ voelden om te reizen. Of door kinderen die hun vader en/of moeder adviseerden om met ons mee te gaan. Het werd een groot succes. In 2020 hadden wij inmiddels maar liefst 15 meerdaagse busreizen gepland naar de meest uiteenlopende Europese bestemmingen. Helaas haalde corona een dikke streep door onze HartbrugReizen. We werden, net zoals zovelen, ruim twee jaar lang in de wurggreep gehouden. Dit jaar begonnen wij langzaam maar zeker onze reizen weer op te starten en het blijkt dat een nieuwe generatie patiënten voor de deur staat. Deze groep kampt weer met andere problemen. Alles bij elkaar reden genoeg voor HartbrugReizen om een aangepaste route te bepalen voor de toekomst. Uiteraard richt HartbrugReizen zich weer op hartpatiënten, maar nu met meer aandacht voor het persoonlijk kunnen. Hoe men in het leven staat met aandacht voor leefstijl. En het zal blijken dat een aantal hartpatiënten veel meer uit het leven kan halen, dan dat ze zelf ooit voor mogelijk hadden gehouden: samen gaan we reizen, samen verleggen we grenzen, samen leren we grip te krijgen op de eigen gezondheid, op medicatie en op bijwerkingen. Samen worden wij ons steeds meer bewust. Samen met HartbrugReizen maakt u mooie herinneringen en nieuwe vrienden. Samen maken we onszelf beter! Jan van Overveld

Als iemand enthousiast is over HartbrugReizen is het Conny van der Horst (70) wel. Ze vertelt meteen dat ze al twaalf keer mee was op reis. “Ja, vroeger was dat altijd samen met mijn man Martin, hij was hartpatiënt. Aanvankelijk bleven we nog op ons zelf op vakantie gaan, al dan niet met het vliegtuig. Toen dat niet meer ging, hoorde ik toevallig over HartbrugReizen. Mijn man was niet direct overtuigd dat een georganiseerde reis leuk was. We waren altijd zo onafhankelijk geweest. Uiteindelijk gingen we toch mee en daarna wilden we nooit meer iets anders. Alles was geregeld en verzorgd. Vanaf het verzamelpunt in Horst kon ik alle zorgen laten vallen en was het écht vakantie. Dat er een verpleegkundige mee is, geeft een rustig gevoel en vertrouwen. Gelukkig hebben we niet één keer een beroep op haar hoeven doen, maar voorheen moest ik als mantelzorger bij aankomst altijd eerst kijken waar het ziekenhuis was. Dat hoefde niet meer en dat was zo heerlijk. HartbrugReizen heeft heel veel toegevoegd aan ons leven en daar ben ik dankbaar voor.” Nauwelijks uitjes “Sinds mijn man is overleden, ben ik al drie keer alleen mee geweest. Het is fijn dat ik de mensen van HartbrugReizen ken. Marly is lief, betrokken en zorgzaam. Vriendin Rina gaat nu met me mee naar Lago Maggiore. Toen onze partners nog leefden, trokken we meerdere keren met elkaar op.” “Voor corona onderweg heb ik geen angst. Ik heb mijn vaccinaties gehad en ga voor vertrek naar Italië mijn tweede booster halen. De afgelopen jaren ben ik wel voorzichtig geweest. Ik werk nog op de administratie van een zorginstelling en daar moeten we tot op heden een mondkapje op.” “Het niet kunnen reizen was niet heel vreselijk, maar ik heb de gezelligheid wel gemist. Het leven is nu maar saai. Ik werk, eet, kijk tv en ga slapen. Zo ging dat twee jaar. Ik heb mijn kinderen natuurlijk gezien, maar verder nauwelijks uitjes met vriendinnen of collega’s gehad. Wel zijn Rina en ik nog op stap geweest samen. Zo bijzonder dat we dit contact aan HartbrugReizen hebben overgehouden. En nu heb ik het prachtige en warme Italië om naar uit te kijken.” Camping Elly Klerks (69) en Jan Klerks (72) hebben net zo’n zin in hun reis naar Lago Maggiore. Ze hadden die reis al in 2020 en 2021 geboekt, maar corona gooide roet in het eten. “Driemaal is scheepsrecht”, lacht Elly. “In 2020 konden we gelukkig nog wel mee op de vijfdaagse trip naar Leeuwarden. Eerder gingen we al mee naar Rome en Polen. De Romereis was onze eerste reis met HartbrugReizen. Hoe dat zo kwam? Buren op de camping in Baarlo hadden HartbrugReizen aanbevolen. Die buren waren al vaker meegeweest en vroegen of het niks voor ons was. Ik heb hartfalen gehad en sinds 2013 heb ik een stoma. We hebben het erop gewaagd en HartbrugReizen bevalt ons zeer goed. Het grote voordeel is dat je iemand hebt om op terug te vallen. Veelal was hetzelfde stel begeleiders mee: Marly en een verpleegkundige. Ik voel me rustig en veilig bij hen. We hoeven niks te bedenken, alles is geregeld, ook het aanbod excursies. Jan is er ook rustiger bij. Die heeft zelf niks, maar die zorglast valt dan van hem af. Dat zegt hij ook.” Gezelligheid “We hebben vooral dat ontspannen weggaan gemist. We zijn zelf nog wel naar een vakantiepark in Volendam geweest en naar Haamstede. Het was in de tijd dat je nergens heen kon om koffie te drinken. Je was volledig aangewezen op je appartement. Het is nu echt uitzien naar de reis en lekker buiten zijn. Ook naar het groepsgebeuren, de gezelligheid. Het klikt altijd wel met de reisgenoten. We zijn makkelijk in het leggen van contacten. We wonen in Elshout, gemeente Heusden aan de Maas, een dorp van 1700 inwoners. Er gebeurt veel op het dorp, maar ook hier was het stilletjes de afgelopen jaren. Toch hebben we ons niet verveeld. Ik ben vrijwillig beheerder van het gemeenschapshuis en toen het gesloten was had ik de tijd om daar eens flink op te ruimen. Jan is nog altijd met veel plezier werkzaam in zijn administratiekantoor.” “Bang voor corona op reis zijn we niet. We hebben het beiden gehad, maar zijn er niet echt ziek van geweest. Wat keelpijn, hoesten en snotteren. Tijdens de Italiëreis gaan we ervanuit dat iedereen ingeënt is en verder voorzichtig zal zijn. Wie iets onder de leden heeft, blijft thuis.”

Dacht u dat wij bij de pakken neerzitten met onze reizen die afgelopen jaar helaas niet door konden gaan? Nee hoor. Het tegendeel is waar. HartbrugReizen heeft er alle vertrouwen in dat wij dit jaar bevrijd worden uit de gijzeling, waarin het coronavirus ons inmiddels al bijna een jaar lang houdt. Ondanks alle beperkingen waarmee wij de komende tijd wellicht nog rekening moeten houden, gaan wij dit reisjaar vol goede moed van start. We hebben een aantal geweldige reizen voor u weten samen te stellen. Boordevol verrassende elementen. En uiteraard -zoals u van ons gewend bent- onder begeleiding van onze reiscoaches, die gedurende de hele reis als een soort beschermengelen aanwezig zijn. Uiteraard zijn er nog veel vragen. Om er een paar te noemen: mogen we naar het buitenland? En naar welke landen wel en naar welke landen misschien niet? Of: hoe groot mag een groep zijn en moet iedereen een vaccinatie hebben gehad? Echt allemaal vragen waar u als reiziger op dit moment nog niet mee bezig hoeft te zijn. Als u bij ons boekt, hoeft u immers nog steeds geen aanbetaling te doen. Ook betaalden wij afgelopen jaar alle reizigers hun geld netjes terug. Wij sturen mensen niet het bos in met een of andere voucher. Nee, wij gaven het geld volledig terug! HartbrugReizen is natuurlijk heel serieus bezig met eerdergenoemde vragen. En nog met veel andere eventuele problemen in verband met de mogelijkheid om veilig te gaan reizen. Daarover informeren wij u natuurlijk via het HPNLmagazine, het mooie tijdschrift van Hartpatiënten Nederland (www.hartpatienten.nl) en via de diverse kanalen zoals onze website, Facebook en HartbrugReizen Maatjes. Zoals u ziet gaan wij het nieuwe jaar positief in en daar zouden we graag met u op proosten. Die toast houdt u van ons tegoed, totdat wij elkaar weer ontmoeten tijdens een van onze veelbelovende reizen. Bezoek hartbrugreizen.nl en laat u inspireren. Op dit moment voeren wij samen met Hartpatiënten Nederland een onderzoek uit naar de vaccinatiebereidheid onder patiënten. Daarom vragen wij u om ons te laten weten of u zich laat vaccineren. Mail naar info@hartbrugreizen.nl Nogmaals de allerbeste wensen voor 2021 en blijf gezond en reislustig!

Al vele jaren biedt HartbrugReizen reizen in binnen- en buitenland aan. Duizenden gingen met ons mee naar prachtige bestemmingen, en vele reizigers kijken dankbaar op deze vakanties terug. Al was het maar omdat er nieuwe vriendschappen ontstonden, die nog steeds standhouden! Maar corona gooide roet in het eten. Alle reizen werden geannuleerd, vorig jaar, maar ook dit jaar. Iedereen die geboekt had, kreeg zijn of haar geld terug. Hoe gaat het nu verder? Hoe verder? We zijn net terug van de eerste en tevens laatste reis die dit jaar heeft plaatsgevonden. Er stond een 5-daagse reis naar de Bodensee op het programma. Gelukkig was de reis een groot succes! “Verder vooruit kijken is moeilijk, zowel voor ons als voor de mensen die graag op reis zouden willen. Hoe zit dat bijvoorbeeld met mondkapjes? In de bus moet je die momenteel dragen, op veel plaatsen daarbuiten ook. Dat is allemaal gedoe. Mensen zijn onzeker, willen niet te vroeg boeken, dat begrijpen we. Normaal zou rond deze tijd het nieuwe reisprogramma gepubliceerd worden. Dit keer helaas nog niet.” Samenwerken HartbrugReizen wil daartoe gaan samenwerken met een professionele partner. Er worden momenteel gesprekken gevoerd met zo’n reisonderneming, maar die zijn nog niet afgerond. “Hou de website www.hartbrugreizen.nl in de gaten”, laat Jan weten. “En wil je op de hoogte gehouden worden, geef dan je mailadres door. Best kans dat we snel weer reizen kunnen organiseren. Wil je het als eerste weten, meld je dan aan voor onze nieuwsbrief!” “We kunnen ook niet zomaar op reis gaan. Als we dan in een situatie komen dat we hals over kop moeten vertrekken – we kunnen als kleine organisatie geen mensen repatriëren. Dat gaat gewoon niet. We kunnen alleen garanderen dat onze medisch onderlegde begeleiders erbij zijn, en dat willen we zo houden, ook als we gaan samenwerken met een professionele reisorganisatie. Samen met dat bedrijf zoeken we naar creatieve oplossingen.” Risico’s “We willen en kunnen geen financiële risico’s lopen. Zeker niet als geld na annuleringen moet worden terugbetaald. Dat hebben we keurig gedaan, maar we liepen zodoende toch financiële risico’s. Dat willen en kunnen we niet meer. Het geld is hard nodig voor het behartigen van de belangen van hartpatiënten. De reizen zijn slechts een nevenactiviteit, bedoeld om te voorkomen dat mensen in een isolement terecht komen.” Nieuws In de volgende uitgave van het magazine, tevens de laatste voor dit jaar, staat meer nieuws over onze reizen. “Maar voor die tijd staat dat wellicht al op internet, dus houd onze websites en Social Media in de gaten en meld je aan voor de nieuwsbrief”, besluit Jan.

Bij de laatste reis (Slovenië) is mijn grootste wens uitgekomen. Dat was voor mij een reis om nooit meer te vergeten. Geweldig, dankzij het team en de reisgenoten. Bij het afscheid nemen in de bus, op de terugreis, heb ik al aangekondigd dat dit mijn laatste reis met HartbrugReizen was. Dat vond ik heel moeilijk. Ik heb heel veel reizen met de Hartbrug mogen maken, grandioos! Elke reis was voor mij fantastisch. In de bus, en alles eromheen, georganiseerd door een heel goed team. Ik had bij alle reizen geen angst om mee te gaan. Ik wist dat, als het niet goed ging, er altijd een capabel teamlid voor mij klaar zou staan. Daar heb ik altijd veel bewondering voor gehad. Blijf dit op deze manier doen❤️. Lenie Lens

Niemand kan voorspellen hoe lang het coronavirus ons nog van reizen zal weerhouden, maar dát we ooit weer zullen gaan, staat als een paal boven water. Hoe ervaren onze trouwe HartbrugReizigers deze tijd? Wat missen ze het meest aan het reizen en welke andere manieren hebben ze gevonden om hun horizon toch nog een beetje te verbreden? We vroegen het drie van hen. Che Chow Li (71) is er het type niet naar om bij de pakken neer te gaan zitten. Na zijn pensioen kreeg hij angina pectoris: pijn op de borst die meestal wordt veroorzaakt door vernauwing in de kransslagaders. Later trad dit nog eenmaal op, waarna vijf stents werden geplaatst. “Sindsdien leef ik voor mijn gevoel al negen jaar in reservetijd en geniet ik van iedere dag. Er zijn zo veel mensen die voornamelijk mopperen op van alles en nog wat, maar daar kan ik niet tegen. We moeten ons nu eenmaal schikken in deze coronatijd, het is niet anders.” De vakanties met HartbrugReizen heeft Che Chow Li gemist, maar hij beschouwt ze wél als een luxe. “Samen met mijn vrouw Carla (72) ben ik in de afgelopen jaren mee geweest naar Spanje, België en Slovenië. Vorig jaar hadden we nog eens drie reizen gepland staan, maar die gingen door corona helaas niet door. Ik ga al mijn hele leven graag naar het buitenland, maar aangezien de angina pectoris beide keren in het buitenland optrad, durfde mijn vrouw een vakantie over de grens niet meer aan. Daarom zijn de HartbrugReizen ons zo uitstekend bevallen: het geeft enorm veel rust dat er altijd iemand is op wie je kunt terug vallen. Alles is altijd keurig geregeld en waar we ook gaan, er gaat altijd een AED mee. Gelukkig hebben wij het nog nooit meegemaakt dat die gebruikt moest worden, maar het geeft een veilig gevoel.” Omdat de dochter van Che Chow taaislijmziekte heeft en het coronavirus voor haar erg gevaarlijk is, is de familie uitermate voorzichtig geweest. “Als we haar zien, dan is dat even een uurtje en altijd buiten. Onze drie kleinkinderen zien we ook een stuk minder. Ik geniet nog steeds enorm van ze, hoor, maar ik mis het wel vreselijk om met ze te knuffelen. Kleinkinderen, wat een rijkdom! Ik grap weleens: ‘Als ik nog eens voor een tweede keer terug op aarde kom, sla ik kinderen over en wil ik gelijk kleinkinderen’. Verder komen wij deze tijd prima door. Ik ben veel gaan vissen, maakte fietstochten van soms wel 200 kilometer in een week en ik golf vaak. We hebben nog geen vakantie gepland staan, maar zodra er weer wat meer zekerheid is, boeken we direct.” Vijf keer Ton Goddijn (77) uit Waalre is al vijf keer meegeweest met HartbrugReizen en heeft zich ook alweer ingeschreven voor twee reizen in het komend najaar. “Het is te hopen dat het door kan gaan”, zegt Ton. “Ik vind het heerlijk om naar het buitenland te gaan en zou graag zo snel mogelijk weer eens een keertje weg willen.” Vroeger heeft Ton altijd veel gekampeerd met zijn vrouw en kinderen. Zo reed hij regelmatig naar Italië, Frankrijk en Duitsland om nieuwe streken te ontdekken. “Een enkele keer ging ik weleens twee keer naar dezelfde plek, maar meestal zochten we juist nieuwe gebieden op.” Zeven jaar geleden overleed Tons vrouw. Een tijdlang is Ton toen niet op reis geweest, totdat zijn zus en zwager hem vroegen of hij eens mee wilde met een busreis naar Wenen, met HartbrugReizen. “Ik had nog nooit zo’n busreis gemaakt en stemde in. Beviel het, dan zou het voor herhaling vatbaar zijn, en zo niet, dan had ik het in elk geval geprobeerd. Het beviel direct uitstekend en in de jaren daaropvolgend ben ik nog vier keer mee geweest waarvan twee keer alleen.” “Wat ik altijd zo prettig vind, is de aanspraak. Je gaat op reis met een heleboel gelijkgestemden en zodra je de bus in stapt, kan een volledig zorgeloze vakantie beginnen. Het kamperen vroeger gaf altijd links en rechts wat stress: inpakken, de route bepalen, een camping regelen… Hier is alles geregeld; erg prettig.” Hoewel Ton zijn buitenlandreizen dus mist, heeft de coronacrisis gelukkig geen enorme omslag betekend van zijn leven. “Ik doe eigenlijk weinig anders dan buiten coronatijd. Ik fotografeer veel en ben bezig met het digitaliseren van negatieven. Dat kost erg veel tijd, zeker als je ze ook nog wilt bewerken. Verder werk ik ’s zomers wat in de tuin en fiets ik graag gelukkig allemaal activiteiten die ook nu prima kunnen doorgaan. Gelukkig zie ik mijn twee kinderen en drie kleinkinderen inmiddels ook alweer wat vaker.” Als alles mee zit, gaat Ton dit najaar graag weer mee op twee HartbrugReizen naar Kroatië en Zuid-Frankrijk. “Ik hoop van ganser harte dat dat door kan gaan!” Gedichten Voor Bep Hagenberg (88), gepensioneerd verpleegkundige, is reizen altijd onderdeel geweest van haar leven. “Toen mijn man nog leefde, zijn we veel met HartbrugReizen op pad geweest. Hij was hartpatiënt, dus de medische begeleiding was erg prettig. Na zijn overlijden in 2011 heb ik een paar jaar geen moed gehad om mee te gaan, totdat mijn kinderen me in 2015 aanspoorden het toch weer te proberen.” Dat was gelijk weer een warm bad voor Bep, in voor- en tegenspoed. “Toen ik in Karinthië een kaakontsteking kreeg, heb ik aan den lijve ondervonden hoe belangrijk de steun en begeleiding van, in dit geval, Marly en Hilde was. Ik kreeg direct de hulp die ik nodig had en ben gelijk in een nabijgelegen kliniek geopereerd. Hoe vervelend de ontsteking ook was; ik was in goede handen. Dat is ook voor mijn kinderen een prettig gevoel als ik op reis ga.” De coronacrisis heeft voor Bep veel impact gehad. “Ik heb echt mijn draai moeten vinden. Ik was altijd heel actief: ik deed aan volksdansen, zwemmen en gym en was activiteitenbegeleidster bij een verpleeghuis. Dat kan nu allemaal niet meer, maar ik heb het er niet bij laten zitten. Ik heb een belcirkel opgericht voor mensen die in deze tijd wel een praatje kunnen gebruiken en schrijf veel verhalen en gedichten. Er zijn zelfs plannen om die te gaan bundelen!” Ook tijdens de HartbrugReizen vermaakte Bep haar medereizigers met een sterk staaltje poëzie: ze versloeg iedere reisdag altijd op rijm en las de gedichten op de terugreis voor in de bus. “Ik mis de reizen wel, hoor, maar ik ga niet zitten mopperen. Ik blijf optimistisch en hoop snel weer mee te kunnen!” Wat van ons te verwachten? Ook in deze tijden staan wij altijd voor u klaar voor advies en steun. Heeft u even behoefte om er toch tussenuit te gaan, of wilt u zichzelf wat perspectief bieden? Wij blijven actief op reisgebied en stellen u graag alsnog een mooie vakantie in het vooruitzicht, ook al leven we op dit moment nog in onzekere tijden. Volg ons via www.hartpatienten.nl en www.facebook.com/hartbrugreizen voor eventuele nieuwe mogelijkheden en ontwikkelingen.

Hoewel ook de echtparen Pieter en Janna Mackaaij, Hans en Jos Smit en Jacques en Nolly Janssen in september vol enthousiasme aan hun reizen begonnen, konden jammer genoeg alleen Pieter en Janna de reis afmaken. De andere reis moest worden afgebroken vanwege de nieuwe coronamaatregelen. Pieter en Janna gingen mee met de Frieslandreis van 20 tot en met 24 september. Het stel is inmiddels al vijf keer mee geweest met HartbrugReizen, waarvan dit de eerste keer Nederland was. Ook in eigen land hebben ze de reis als heel plezierig ervaren. “We hadden schitterend weer”, vertelt Pieter. “We kenden Friesland nog niet zo goed en daarom was het, door middel van varen, een buitengewone kennismaking.” Wat ze zo aansprak aan Friesland, was, buiten de boot, het positieve gezelschap. “De bemanning en de schippersvrouw blonken uit door hun kennis over de omgeving en culinaire uitspattingen. Het was echt leuk om zo een reis te maken en van het fantastische uitzicht te genieten. Iedereen op zo’n reis is ook hetzelfde ingesteld en de contacten gaan altijd heel snel.” Service Daarnaast zijn Pieter en Janna enthousiast over de verzorging. “Marly is een enorme gastvrouw; niks anders dan een plus. Het grote pluspunt is dat we op de hoogte worden gehouden van alles en dat je altijd kunt bellen als je iemand nodig hebt. Dat speelt een belangrijke rol bij het feit dat wij met HartbrugReizen meegaan. Waar je naartoe gaat is een belangrijk gegeven, maar ook de service die erbij hoort.” Volgend jaar wordt het waarschijnlijk weer Nederland, zegt Pieter. “We hebben van het buitenland al aardig wat gezien en in Nederland zijn er veel plekken waar je toch nog nooit geweest bent. Het grote voordeel is dat je niks hoeft te doen; alles staat voor je klaar. Wij staan zonder meer weer open voor het eigen land.” Keurig afgehandeld Voor Hans en Jos was de reis vanaf 27 september, hun eerste reis met HartbrugReizen, helaas eerder dan gedacht afgelopen. Hans: “We hadden het erg naar ons zin toen de reis op dag drie helaas halverwege afgebroken moest worden. Jammer genoeg zitten onverwachte dingen er in deze tijd in. Ze hebben het echter keurig afgehandeld bij HartbrugReizen. Marly heeft uiteengezet wat niet meer mocht en we hadden de keuze of we op eigen gelegenheid wilden blijven, of terug naar huis gingen. Wij hebben aangegeven liever naar huis te gaan, want mijn vrouw loopt niet zo makkelijk en in Leeuwarden rondlopen zou erg vermoeiend voor haar zijn. Thuis is het financieel vervolgens heel netjes geregeld.” Kleinschalig en persoonlijk De organisatie vonden Hans en Jos allebei erg prettig. Vooral omdat zowel Hans als Jos hartpatiënt is. “We vinden de benadering heel positief, kleinschalig en persoonlijk. Dat is bij een grote reisorganisatie wel anders. Hier houden wij van.” Het begon bij binnenkomst al, vertelt Hans. “We werden gelijk goed door Marly ontvangen. Verder hebben we lekker gewandeld, een treintour gedaan door Leeuwarden en daarna gegeten bij een restaurant. Ook met de boot varen was vreselijk leuk.” In maart hopen Hans en Jos het in te halen en met z’n vieren te gaan. Dan nemen ze hun zoons mee. “Als de Frieslandreis die volgend jaar op het programma staat kan plaatsvinden, willen we zeker weer mee. Het zou fijn zijn als we de reis dan kunnen voortzetten.” Anderhalve meter Jacques en Nolly Janssen gingen met dezelfde reis mee als Hans en Jos, samen met twee vrienden. “Met z’n vieren reden we met de auto naar Leeuwarden, waar we meteen vriendelijk met koffie en Limburgse vlaai werden ontvangen. Met een treintje werden we later die middag bij het hotel opgehaald en hebben we keurig op anderhalve meter afstand een rondrit door de stad gedaan. Na afloop zijn we ook weer bij een restaurant afgezet; erg prettig. Daar waren alle zitplaatsen, net als in het hotel, op anderhalve meter afstand ingericht. De volgende dag zijn we naar Dokkum geweest, wat ook heel leuk en bijzonder was. Helaas wilde Marly ons de dag daarna spreken en vertelde ze dat we de reis moesten afbreken. Wij hebben toen met z’n vieren besloten naar huis te gaan. Heel jammer, want het was ons eerste tochtje dit jaar.” Jacques en Nolly zijn hoe dan ook enorm te spreken over hoe HartbrugReizen hier mee om is gegaan. “Twee dagen later kregen we al een telefoontje van Donna, dat een deel van ons reisgeld werd terugbetaald; dat is allemaal super geregeld.” Geruststellend gevoel Vanwege het feit dat Jacques hartpatiënt is, vinden hij en zijn vrouw het meer dan fijn dat er tijdens de reis een AED aanwezig was en daarnaast iemand in de groep die onmiddellijk actie kan ondernemen. “Reizen zit bij mij een beetje psychisch. Zeker in het begin dachten mijn vrouw en ik: als het maar niet weer gebeurt. Bij deze reizen hoef je niet meteen naar een arts en dat is een heel geruststellend gevoel.” Ook Jacques en Nolly hebben alweer geboekt voor volgend jaar maart. “We hadden zo’n warm en positief ontvangst hier. We hebben andere reisbureaus meegemaakt en daar ben je nummer 331 en 332; dat is veel massaler. HartbrugReizen heeft zich vreselijk uitgesloofd. We hopen dat onze reis in maart, naar de Bodensee in Duitsland, door kan gaan. Dat hebben we volgend jaar in ieder geval in het vooruitzicht.” Tekst: Laura van Horik Beeld: HartbrugReizen

De eerste reis naar Friesland, van 13 tot en met 17 september, was een groot succes. In ieder geval voor Thea Kusters-van Beers, Ans Lanfermeijer-Vegting en Joke Kortekaas-Herfkens, die elkaar op reis ontmoetten en daar samen ‘The Golden Girls’ werden genoemd. Ze gingen alle drie alleen op reis en hadden geen idee van elkaars bestaan, maar inmiddels hebben ze elkaar geregeld aan de telefoon. Dan bespreken ze toch weer even hoe leuk Friesland was, want dat vonden ze: alle drie zijn ze vol lof over de reis. Thea: “Ik ben één en al enthousiasme. We hadden die week een buitengewoon hoge temperatuur en hebben drie dagen op het dek van de boot gezeten. ’s Avonds konden we gewoon nog tot tien uur buiten op het terras zitten; echt uniek. De samenwerking met de eigenaren van de boot was ook heel goed. Dat waren hele enthousiaste mensen, net als Marly en de verpleegkundige, Marja, die mee waren. Het kon niet op.” Harmonie Niet alleen Thea, maar ook Ans is alleen maar positief over de reis. “Het hotel in Friesland was heel erg goed, ik kan het niet anders zeggen. Dat hadden ze goed opgelost met corona. De harmonie met elkaar en met Marly en de mensen die mee waren: ik heb het fantastisch gehad.” Joke voegt toe: “We zijn helemaal in de watten gelegd. We zijn onthaald met koffie en Fries gebak, hadden een uitgebreide lunch en op de boot genoten we van een barbecue. Een buffet tijdens het ontbijt mocht niet wegens corona, dus kregen we tijdstippen waarop je naar je tafel werd gebracht en daar kreeg je je ontbijt op een etagère. Iedereen heeft echt z’n best gedaan.” Medische begeleiding Het fijne vinden de vrouwen de begeleiding tijdens de reis. Ans is namelijk hartpatiënt, net als Thea. “Het is allemaal zo verzorgd en ik voel me veilig als ik met HartbrugReizen meega”, vertelt Thea. “Er blijft altijd iemand bij je en dat is een heel prettig idee. Mocht er iets gebeuren, dan is de verpleegkundige bij me.” Joke is het met haar eens. “De verzorgde en medische begeleiding is waarom ik met deze reizen meega. Ik ben slecht ter been en hulp in de buurt is gewoon fijn. Je durft met medische begeleiding toch makkelijker te gaan, omdat er dan op je gelet wordt. Ook was alles met het dragen van de mondkapjes goed geregeld en ze kwamen regelmatig langs met desinfectie middel. Ik vind het een heel mooi initiatief.” Fantastische groep Op de organisatie en de sfeer hebben ‘The Golden Girls’ eveneens weinig aan te merken. “De hele organisatie is geweldig”, zegt Ans. “Je wordt goed geholpen, dingen worden opgelost. Het eten was super, net als er met elkaar op uit gaan. We hebben prachtige dagen gehad daar. Als je ouder wordt, word je toch eenzamer. Maar de gezelligheid die we hier met elkaar hadden, vind ik uniek. Het was een fantastische groep.” Joke stemt daarmee in: “De sfeer was heel goed. Iedereen was gewoon in een blije stemming. Mensen waren er echt even uit. De organisatie was tevens top. Marly is ook zo hartelijk als je aankomt; wat de stichting doet is heel mooi.” Reizen in de buurt Met het feit dat de reis nu in Nederland plaatsvond, hebben ze eigenlijk geen moeite. Ondanks dat Thea vorig jaar al een keer meeging naar Metz in Frankrijk en Ans in januari met de overwinterreis naar Zuid-Spanje. Joke is zelfs al zeven keer meegegaan met HartbrugReizen. Joke: “Mijn vorige reizen waren super, maar ook met Nederland heb ik geen problemen. Ik ga moeilijker lopen, dus Nederland is eigenlijk ook wel prettig. Ik zag het al niet meer zo zitten om lang in de bus te zitten om ergens te komen. Dat red ik niet meer. Voor mij zijn reizen in de buurt dus een uitkomst.” Thea vult aan: “Ik vind die korte reisjes van vijf dagen in Nederland prettig. In coronatijd weet je tenslotte ook niet wat je moet boeken en dan is dit ideaal. Ik was sinds maart nog niet veel weggeweest, want je kunt geen kant op. Toen dit voorbijkwam, heb ik gelijk geboekt. Je bent dan toch even lekker weg.” Volgend jaar weer De vrouwen zijn dus nog lang niet op de reizen uitgekeken, en ook niet op elkaar. Thea: “Ik heb hier echt twee vriendinnen aan overgehouden. We treffen elkaar sowieso weer. Ik ben niet bang aangelegd, maar als je alleen op pad gaat, weet je toch niet wie je tegenkomt en hoe dat gaat. Ik vind het enig dat het zo is gelopen. Volgend jaar ga ik weer mee, want dit was echt een succes.” Ook Ans heeft het zo ervaren: “Ik heb er twee vriendinnen bij, echt waar. Met Joke ga ik mee naar de Veluwe en met Thea naar Limburg, dus dat is heel leuk. Ik heb in totaal alweer drie nieuwe reizen geboekt; hopelijk kunnen ze doorgaan. Ik kijk uit naar het voorjaar.” Tekst: Laura van Horik Beeld: HartbrugReizen

Normaal gesproken kijk ik in mijn laatste reiscolumn van het jaar altijd trots terug op een succesvol, gevarieerd en geslaagd reisjaar. Helaas is dat dit jaar heel anders. 2020 begon goed, namelijk met een superfijne 21-daagse reis naar Zuid-Spanje in januari. Dit was een goede aftrap van een nieuw mooi reisjaar dat ons te wachten stond. Helaas werd er al snel roet in het eten gegooid en kon ons mooie reisprogramma niet gecontinueerd worden. Door alle coronaperikelen is dit jaar heel anders verlopen dan gepland. Maar dat geldt natuurlijk voor alles en iedereen. Velen van u weten dat onze prachtige HartbrugReizen mijn lust en mijn leven zijn, mijn grote passie, waar ik mij met hart en ziel voor inzet. Ook ik heb deze reizen, maar ook onze reizigers, enorm gemist. Dit geldt ongetwijfeld ook voor onze vaste reizigers. Gelukkig is het met de moderne technieken tegenwoordig heel goed mogelijk om met elkaar verbonden te blijven. Ook contact houden met medereizigers? Word dan lid van onze besloten Facebookgroep ‘HartbrugReizen Maatjes’; gezellig! Omdat alle reizen naar het buitenland niet door konden gaan, boden we in het najaar reizen naar Friesland aan. Deze reizen waren een enorm succes. In mijn vorige column vertelde ik hier enthousiast over. Helaas hebben we ook deze reizen niet volledig kunnen uitvoeren, door de nieuwe landelijke maatregelen. Toch hebben onze reizigers enorm genoten van de reizen die wél door zijn gegaan, lees hierover meer op pagina 34. Hoe wij omgaan met annuleringen in verband met corona leest u op pagina 46. Reizigers delen daar hun ervaringen over onze derde Frieslandreis, die helaas abrupt beëindigd werd. Laten we vooral positief blijven en hopen dat we de gemiste reizen van dit jaar samen kunnen inhalen in 2021! In deze uitgave leest u het volledige reisprogramma voor het nieuwe jaar. Dus blader het rustig door en bel ons om een vakantie vast te leggen! Benieuwd naar aanvullende reisinformatie en reiservaringen van eerdere vakantiegangers? Onlangs is onze prachtige nieuwe website www.hartbrugreizen.nl live gegaan. Neem snel een kijkje! Op pagina 32 alvast een voorproefje. Bang om te boeken omdat op dit moment alles onzeker is? Nergens voor nodig! Wij hanteren namelijk uitermate soepele annuleringsvoorwaarden rondom corona. Op die manier kunt u zorgeloos nadenken over een mooie reis die u met ons wil maken. Alle reisadviezen en maatregelen veranderen continu. En of we volgend jaar zorgeloos kunnen reizen, weet niemand. Wij gaan uitsluitend op pad als onze reizigers veilig met ons kunnen reizen. Uw gezondheid staat bij ons voorop. Wij hebben slechts één belang: dat van onze reizigers. Lees meer over onze soepele annuleringsvoorwaarden op pagina 48. Schroom niet om contact met ons op te nemen voor vragen, of om uw reis om te boeken. Blijf reislustig, maar vooral gezond. Hopelijk tot in het nieuwe jaar! Marly van Overveld